ایران با سفر رئیسی به آفریقا به دنبال افزایش نفوذ خود در این قاره است
به کزارش خبرگزاری تسنیم، روز سه شنبه ۲۰ تیرماه، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری دولت ایران، به همراه هئیت مقامات عالی رتبه‌ای به سه کشور آفریقایی کنیا، اوگاندا و زیمبابوه سفر کرد. این سفر در حالی انجام شد که سخنگوی دولت رئیسی در این باره اعلام کرد که هدف اصلی این سفر، تقویت همکاری‌ها با کشورهای دوست و همسوی قاره آفریقایی است. این اقدامات نشان می دهد که ایران به دنبال ایجاد و گسترش روابط متعادل و تنوع‌بخشی در سیاست‌های خارجی خود است.
در مرحله اول این سفر، صبح چهارشنبه هفته گذشته، رئیسی وارد کنیا شد تا توافقنامه‌های دو جانبه را امضا کند و بعد در ادامه سفر از اوگاندا و زیمبابوه نیز دیدار کند.
آقای رئیسی، اولین رئیس جمهوری ایران است که در بیش از یک دهه به آفریقا سفر می‌کند و رئیس جمهور پیشین ایران، حسن روحانی، طی دو دوره ریاست خود، هیچ وقت به این قاره سفر نکرد؛ اقدامی که عاقبت مورد انتقاد شدید دولت کنونی با این ادعا که دولت روحانی به قاره آفریقا پشت کرده و تلاش‌های خود را بیش از حد بر روی ترمیم روابط با کشورهای غربی متمرکز کرده بود.
ولی با وجود اینکه روابط ایران با کشورهای آفریقایی در ریاست روحانی «تقریباً راکد» محسوب می‌شدند، طبق آمار انجمن تجارت ایران و آفریقا، دولت رئیسی موفق شده است تا حجم تجارت بین ایران و کشورهای آفریقایی را دو برابر کند.
اما روی هم رفته، حجم کنونی تجارت دوجانبه به مراتب پایینتر از کشورهای سرمایه‌گزار دیگری است. در حال حاضر، حجم تجاری بین ایران و قاره آفریقا ۱.۲ میلیارد دلار است که فقط ۱ درصد کل فعالیت تجاری خارجی آفریقاست.
در مرحله اول سفر آقای رئیسی قرار بود توافقنامه‌ای با ارزش ۵۳ میلیون دلار در کنیا به امضا برسد که بیشتر آن به فرآورده‌ها و تجهیزات نفتی و پیتروشیمی اختصاص دارد. در عین حال ایران می‌تواند از یک مسیر کشتیرانی مستقیم بین این دو کشور استفاده کند تا تجارت را برای شرکت‌های خصوصی ایرانی تسهیل و فشارهای وارده به آن را کاهش دهد.
در این سفر، هئیت ایرانی در صدد افزایش روابط تجاری در حوزه‌های معدن، کشاورزی فرا سرزمینی و تکنولوژی دانش پایه نیز خواهد بود. طبق اظهارنظرهای فعالان اقتصادی حامی دولت رئیسی، سرمایه‌گذاران ایرانی «گل سرسبد» به شمار می‌رود و بر این باورند که ایران باید بعد از سالها فورصت‌سوزی، این فرصت را غنیمت شمارد و تبدیل به یک واقعیت نماید. علاوه بر این، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در یک نشست خبری آفریقا را «قاره فرصت‌ها» خواند و افزود «این سفر فرصت مهمی برای ایجاد جهشی جدید در روندهای همکاری‌های مشترک ایران با کشورهای حوزه مهم و راهبردی قاره آفریقا است.»
قبلاً گزارش شده است که رقیب‌های اقتصادی ایران یعنی عربستان سعودی، امارات متحده عربی، ترکیه، چین و روسیه، سال‌هاست که در آفریقا حضور فعالی دارند و در نتیجه، ایران منافع این اقتصاد بزرگ را از دست داده است. گفتنی است اما که یکی از موانع اصلی پیشرفت ایران در این رابطه، دیپلماسی منفهالنه این کشور در قاره آفریقا است چراکه ایران فقط ۲۱ کشور از ۵۴ کشور آفریقایی سفارت دارد.
در دو سال اخیر و در راستای یافتن متحدان جدید برای جمهوری اسلامی منزوی از جامعه جهانی، رئیسی به تعدادی از کشورهای دوست مانند چین و کشورهای آمریکای لاتین سفر کرده است.
سال گذشته نیز، ایران رسماً عضو سازمان همکاری شانگهای شد که عضویت در این سازمان یکی از بزرگترین دستاوردهای این دولت به حساب می‌آید هرچند مقدامات کار در ریاست روحانی چیده شده بود و اکنون نیز دولت رئیسی برای عضو شدن در گروه کشورهای «بریکس» شنگ تمام گذشته است. این گروه که از قدرت‌های اقتصادی نوظهور برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی تشکیل شده است.
ممکن است که گسترش روابط با آفریقا راه را برای عضویت ایران در بریکس هموار کند. قبلاً رئیسی در طی این سفرها دلارزدایی از روابط اقتصادی و تجاری ایران را اولویت دولتش خواننده چراکه با حذف دلار از معاملات تجاری ایران قادر می‌شود تا نفت خود را در ارزهای محلی بفروشد و بدینوسیله اقتصاد کشور را به ریل توسعه و رشد بازگرداند.
