ایران برای رشد اقتصادی به گردگشگران چینی روی آورد

علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران در مصاحبه اخیر خود با رادیو بین المللی چین به آمادگی ایران برای بالا بردن میزان مشارکت و فعالیت خود در طرح «یک کمربند – یک راه» اشاره نمود؛ آقای مونسان زمانی این اظهارات را بیان کرد که برای شرکت در اجلاس مجمع تمدن‌های کهن و با هدف توسعه رابطه دو جانبه ایران و چین در زمینه گردشگری و نهایتا جذب گردشگران چینی به ایران، به پکن پایتخت چین سفر کرده بود. طرح «یک کمربند – یک راه» طرح اقتصادی کلانی است که با اجرای آن چین در صدد است تسلط اقتصادی خود بر مناطق وسیعی از آسیا را گسترش دهد که به علت موقعیت جغرافیایی استراتژیک ایران این طرح نیازمند مشارکت فعالانه این کشور است. گزارش‌های منتشره حاکی از این است که وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این اجلاس پیشنهاد کرده در ازای افزایش میزان فعالیت و مشارکت جمهوری اسلامی ایران در طرح «یک کمربند – یک راه» چین هم میزان سرمایه‌گذاری خود در بخش گردشگری ایران را افزایش دهد.

با توجه به سهم 6.5 درصدی گردشگری خارجی از تولید ناخالص ملی این پیشنهاد دولت ایران جای تعجبی نیست. سهم مهم این بخش اقتصادی نسبت به سال 2018 میلادی افزایش 1.9 درصدی نشان می‌دهد؛ اگرچه این در حالی است که در سال 2017 میلادی گردشگری خارجی 7.3 درصد تولید ناخالص ملی را از آن خود کرده بود. این آمار بدین معناست که در حال حاضر از بخش گردشگری خارجی مبلغ 1158 تریلیتون ریال معادل 8.83 میلیارد دلار وارد خزانه کشور می‌شود. به احتمال نزدیک به یقین لغو یک‌طرفه ویزا برای اتباع چینی در این افزایش بی‌تاثیر نبوده است و در هر صورت از این حکایت دارد که سهم «گردشگری مذهبی-دینی» از گردشگری خارجی کاهش یافته است که تا چندی پیش 25 درصد کل درآمد حاصله از گردشگری خارجی را تشکیل می‌داد. گفتنی است گردشگران خارجی به دلیل سقوط ارزش پول ملی می‌توانند به ارزانی و راحتی به ایران سفر کرده و هزینه‌های هتل و تور و… را بدهند.

آقای مونسان در این میان به اهمیت جنبه اجتماعی تعامل و تبادل فرهنگی ناشی از تورسیم اشاره کرد و گفت: بی‌شک دو ملت علاقه‌مندند هر چه بیشتر با تمدن یکدیگر آشنا بشوند. شکی نیست که گردشگرانی خارجی دیدنی‌های فراوانی را در ایران یافت می‌کنند، از جمله 24 اثر میراث فرهنگی در فهرست جهانی یونسکو ولی متاسفانه این گسترش تعامل و تبادل فرهنگی همچنان یک طرفه می‌ماند زیرا لغو روادید یک‌طرفه بوده و در واقع تعداد گردشگران ایرانی عازم به خارج از کشور با افت 23 درصدری در یک سال اخیر از 13 میلیون نفر 10 میلیون نفر کاهش پیدا کرده است.

مونسان در اظهارات خود از مشارکت بیش از پیش ایران در طرح «یک کمربند – یک راه» جزئیاتی ارائه نکرد ولی در گذشته نیز محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز خواستار همکاری بیشتر بوده و بارها خواهان «پایه ریزی روابط محکم اقتصادی به نفع طرفین» شده است. تاکید آقای ظریف بر «به نفع طرفین» بودن چنین روابطی به نظر می‌رسد نشان‌دهنده نگرانی وی نسبت به تسلط‌جویی چین نسبت به اقتصاد ایران است و از آنجایی که سرمایه‌گذاران چینی عمدتا در بخش انرژی ایران و زیرساخت‌های مربوطه فعالیت می‌کنند لابد نگرانی آقای ظریف بی‌جا نیست. انگار که تاریخ ایران دری است که روی یک پاشنه می‌چرخد؛ همانگونه که رژیم پهلوی برای بقاء خود به آمریکا و انگلیس دست دراز کرده بود و گذایی می‌کرد، امروز هم می‌بینیم که جمهوری اسلامی با وجود شعارهای متعدد مبنی بر رسیدن به خودکفایی و قطع وابستگی به خارج، در حال حاضر منابع طبیعی این مرز و بوم را زیر قیمت برای چین و روسیه به حراج گذاشته است.