ذخایر ارزی چه زمانی ته می‌کشد؟

ارزیابی بانک مرکزی از رشد اقتصادی کشور در سه ماهه اول سال جاری، منفی ۶دهم درصد اعلام شد. این در حالی است که مرکز آمار ایران ارزیابی خود از رضد اقتصادی همان دوره را، منفی ۳/۵ درصد اعلام کرد. دلیل تناقض یحتمل پایه محاسبه مورد استفاده در این دو نهاد کلیدی است ولی باز باید پرسید که اگر دولت از نهادهای مربوطه تصویر دقیقی از وقایع نریافت نمی‌کند چندان مایه تعجب نیست که از رسیدگی به بسیاری از مشکلات عدیده کشورمان باز می‌ماند. با این همه عبدالناصر همتی، رییس بانک مرکزی در سخنانی رشد اقتصادی منفی ۰/۶درصد را عملکرد قابل قبولی توصیف کرد؛ مشکل اینجاست که وقتی مسئولان امر مثل کبک سرشان را زیر برف می‌کنند، نمی‌توان توقع چندانی از دستگاه‌های اجرایی کشور داشت. در هر صورت آن چه مشخص است این است که اوضاع اقتصادی کشور افتضاح است.

اگر میانگین این دو رقم را پایه قرار بدهیم ناچار به این نتیجه می‌رسیم که اقتصاد ایران در سه ماهه اول سال جاری رشد اقتصادی منفی ۲/۸ درصد را به خود دیده است. هرچند که از بعضی بختش‌های اقتصاد کورسوی امیدی همچنان به چشم می‌خورد به طور کلی در این دوره شاهد تاثیرات شدیدی که کرونا بر اقتصاد ایران گذاشته است، بوده‌ایم و اینجاست که قضیه ذخایر ارزی مطرح می‌شود که با ادامه و تشدید بحران‌های دوگانه تحریم و کرونا، ذخایر ارزی کشور بیش از هر زمان دیگری تحت فشارند. در دی‌ماه سال گذشته موسسه مالی بین‌المللی پیشبینی کرده بود که تا فروردین ۹۹ ذخایر ارزی ایران به ۷۳ میلیارد دلار کاهش پیدا می‌کند و با توجه به اینکه این موسسه بین‌المللی چشم‌انداز رشد اقتصادی دو سال آینده را هم ضعیف توصیف کرد و در عین حال از احتمال افزایش جهش نرخ بیکاری تا مرز ۲۰ درصد خبر داد، انتظار می‌رفت که ذخایر ارزی کشور تا فروردین ۱۴۰۲ به ۲۰ میلیارد دلار کاهش یابد، پیشبینی‌ها و ارزیابی‌هایی که همه قبل از این انجام شد که پای کرونا به ایران باز شود و چه بسا عواقب ناخوشایندی به بار آورد. آن زمان کجا الآن کجا، دور و زمانه عوض شده و تمام پیشبینی‌های اقتصادی‌ای که پیش از وقوع بحران کرونا شده بود دیگر معنی ندارند.

۱۹ فروردین امسال محمدباقر نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه در جلسه علنی مجلس گفت که تا آن روز، دولت مبلغ ۱۹ میلیارد دلار برای مقابله با کرونا هزینه کرده است که اگر این روند ادامه یافته باشد، چه مبلغی تا کنون در این راه هزینه شده است؟ چند روز پیش مقامات کشور اعلام کرده‌اند موج سوم شیوع ویروس کرونا در کشور به راه افتاده است که معلوم نیست از ذخایر ارزی کشور برای ادامه کار جهادی مقابله با ویروس چقدر پول باقی می‌ماند؟ رییس دولت باید برای کاهش نگرانی‌ها و خاطرجمعی هرچه بیشتر مردم نسبت به اختصاص منابع لازم برای مقابله با این موج شیوع ویروس کرونا روشنگری کند و بگوید که منابع لازم را اگر موجود باشد کجا هزینه خواهد شد و اگر موجود نباشد از کجا تامین خواهد شد؟