چراغ‌ها خاموش شد: مقصر اصلی قطعی‌ها کیست؟

کاهش آلودگی نوری چند روز اخیر لابد آرزوی بسیاری از ستاره‌شناسان و طالع‌بینان را برآورده ساخت ولی برای هر کسی که پایش به کره زمین بند است قطعی برق در غالب مهمان ناخوانده بود که غذاهای یخچال‌ها و فریزرهایمان را خراب کرد و تعداد تصادفات رانندگی را بالا برد و لامپ‌هایمان را سوزاند و تعداد کثیری مشکلات دیگر را هم سبب شد و معلوم هم نیست چه زمانی این مهمان عزیز می‌خواهد رفع زحمت کند. روز یکشنبه هفته جاری آتش‌نشانی تبریز بیش از ۱۰۰ نفر را که قطعی برق آنها را در آسانسور محبوس کرده بود، آزاد کرد. قطعی برق در بسیاری شهرهای کشور دامن بیمارستان‌ها را هم گرفت.

اما از دولت جز اتهام‌زنی واهی و فرافکنی عکس‌العملی دیده نشده است؛ اتهاماتی هم که به مزارع استخراج رمز ارز غیر قانونی زده با منطق نمی‌خواند: مگر خود دولت نبود که زمستان سال گذشته به جنگ مزارع رمز ارز غیر مجاز رفت وهزاران دستگاه استخراج غیر مجاز را ضبط کردو مزارع رمز ارز زیادی را از کار انداخت؟ همانطور کهدر نوشته خودنیز گفتیم، مزرعه رمز ارز – چه قانونی و چه غیرقانونی – کار یک شاهی و صنار نیست و در واقع ابعاد چنین مزارع به گونه‌ای است که اگر ادعای دولت مبنی بر اینکه اکثر مزارع غیر مجاز را جمع کرده درست باشد پس امری محال است که مزارع باقیمانده بتوانند شبکه برق کشور را به خاموشی بکشانند. با این حساب به نظر می‌رسد دولت، عملیات استخراج رمز ارز غیر قانونی را بهانه کرده تا از زیر بار مسئولیت شانه خالی کند.

احتمال بروز قطعی در ایران سال‌ها رو به رشد بوده و تغییر شرایط اقلیمی از جمله افزایش دمای هوا و خشکسالی به طور همزمان به افزایش تقاضای برق و کاهش تولید نیروگاه‌های برقابی منتج شده است که در این باره باید گفت که مدیریت ضعیف منابع آبی و سدسازی بی‌رویه در ایجاد این بحران بی‌اثر نبوده است. همچنین یارانه حامل‌های انرژی در میزان مصرف انرژی ایرانیان نقش مهمی دارد. با وجود طرح هدفمندسازی که از اجرای آن بیش از ده سال می‌گذرد، در حقیقت میزان یارانه‌های پرداختی سال به سال افزایش یافته و اکنون به اندازه ۱۵ درصد تولید ناخالص ملی بودجه می‌خورد. ارزانی نسبی حامل‌های انرژی باعث شده که مردم ایران همچنان از ارزش واقعی منابع خدادادی کشورمان غافلند که این امر به طور طبیعی منجر به هدررفت و مصرف بیش از حد و بعضاً افراطی منابع و قاچاق سوخت و… شده است. این الگوی مصرف هم مشکلات زیست محیطی متعددی را به وجود آورده است که می‌توان به آلودگی هوا و نشست زمین و کم‌آبی و بی‌آبی به عنوان حادترینِ این مشکلات اشاره کرد و نکته حائز اهمیت اینجاست که هیچ کدام از این مشکلات ربطی به صنعت نوپای استخراج رمز ارز ندارد.

با این حال دیروز ۵ خرداد حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان تمام عملیات استخراج رمز ارز در کشور را به تعلیق درآورد که متاسفانه این تصمیم نادرست تر و خشک را با هم می‌سوزاند چراکه نه تنها از قطعی و خاموشی پیشگیری نخواهد کرد بلکه مانع کسب درآمد دولت از محل عملیات استخراج رمز ارز قانونی و مجوزدار هم می‌شود.