بودجه سایه ایران چیست و چرا مردم از آن بی‌بهره‌اند؟
به گزارش رادیو فردا، اسنادی دال بر وجود بودجه ای به نام «بودجه سایه» به دست خبرنگاران رادیو فردا رسیده است. این اسناد حاکی از آن است که بخش مهمی از درآمد نفتی ایران به بودجه عمومی یا صندوق توسعه ملی راه نیافته و در واقع دولت این پول را به صورت غیررسمی و مخفیانه در جاهای دیگری هزینه می کند.
بر اساس آماری که اخیراً از سوی اوپک منتشر شده، درآمد نفتی ایران در سال ۲۰۲۲ حدود ۴۲.۶ میلیارد دلار بوده است. لازم به ذکر است که این رقم تقریباً دو برابر درآمد نفتی سال قبل (۲۰۲۱ میلادی) است.
اما جالب است بدانید که در بودجه عمومی کشور اثری از این درآمد دیده نمی شود. این مبلغ هنگفت در صورت تخصیص صحیح می توانست نقش بسزایی در کاهش فشار و درد معیشتی ناشی از بحران اقتصادی ایفا کند، اما افسوس که نه تنها حتی یک قران از این پول برای بهبود وضعیت مردم تخصیص نیافته است. اما این موضوع از آن چیزی که فکر می‌کنید هم پیچیده تر است. ما ایرانی ها باید بدانیم و حقمان است که بدانیم دولت جمهوری اسلامی چگونه هزینه خرید تسلیحات و تجهیزات نظامی از روسیه را تامین می کند؟ و چرا حاضر است بودجه ای را برای تولید پهپاد برای فروش به روسیه تخصیص دهد اما برای وضعیت بحرانی معیشت مردم ایران نه؟ آنچه مسلم است در دفتر بودجه عمومی اثری از این وجوه و بودجه ها نیست و اخیراً تخمین زده می شود که حکومت ایران در فاصله شهریور تا اسفند سال گذشته بین ۱۲ تا ۳۰ میلیون دلار از فروش هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه کسب کرده است که حتی یک ریال از این پول در هیچ کجای بودجه عمومی دیده نمی شود.
در ادامه گزارش رادیو فردا آمده است که سه بخش از بودجه (هزینه ساخت تجهیزات نظامی، تاسیسات هسته ای و دفتر رهبر جمهوری اسلامی) هرگز اعلام نمی شود و اطلاعات مربوط به فروش نفت نیز محرمانه تلقی می شود. تنها تعداد انگشت شماری از اعضای دولت از میزان و ارزش واقعی فروش نفت مطلع هستند.
اینها بخشهایی هستند که در «بودجه سایه» گنجانده شده و علاوه بر آن، همان «بودجه سایه» است که هزینه های هسته ای، تأسیسات نظامی و فعالیت های ایران در دو کشور لبنان و فلسطین را پوشش می دهد. درست است که برخی از ردیف‌های بودجه عمومی به هزینه‌های سپاه و ارتش اشاره دارد، اما این هزینه‌ها صرفاً مربوط به بخش زیربنایی است و اطلاعات فعالیت‌های سپاه و ارتش فقط در اختیار سپاه و ارتش و تعداد معدودی از اعضای شورای عالی امنیت ملی و دفتر رهبر جمهوری اسلامی است.
بالاخره دولت ایران در بودجه 1401 پیش بینی کرده بود که درآمد نفتی کشور به 24 میلیارد دلار برسد، اما در واقع 20 میلیارد دلار بیشتر از رقم پیش بینی شده درآمد داشته است که هنوز اثری از این ۲۰ میلیارد دلار بادآورده نه در بودجه عمومی و نه در صندوق توسعه ملی دیده نشده است. بنابراین این سوال حتماً به ذهن شما هم خطور کرده که این ۲۰میلیارد دلار پول کجا و توسط چه کسانی هزینه شده است؟
